نقد و بررسی فیلم سینمایی Brazil 1985

کارگردان : Terry Gilliam

نویسنده : Terry Gilliam

بازیگران: Jonathan Pryce, Kim Greist and Robert De Niro

خلاصه داستان :

یک کارمند اداری در جهانی مدرن و سیستماتیک در زمان آینده سعی در تصحیح سیستم اداری می گیرد غافل از اینکه خود به دشمن سیستم تبدیل می شود

نقد و بررسی: بهنام کیوان

اواخر دهه 40 وقتی که جرج اورول رمان 1984 را می نوشت شاید فکرش را هم نمیکرد که داستانش بارها مورد اقتباس سینمایی قرار بگیرد.تری گیلیام فیلمش ((برزیل)) را با الهام از این اثر این نویسنده انگلیسی ساخته است. وچه خوب این کار را انجام داده،البته این فیلم یک اقتباس صد در صد از این کتاب بحساب نمی آید، 1984 تنها منبع الهامی برای این کارگردان باهوش آمریکایی است.از این رو کمی به توضیح داستان 1984 می پردازم.

این رمان درباره وینستون اسمیت کارمند وزارت حقیقت است. که در واقع این وزارتخانه وظیفه جعل حقیقت را به عهده دارد.دنیایی که اورول در این کتاب به تصویر می کشد دنیایی است که کاملا توسط حزبی(که بنظرم بی شباهت به نظام کومونیستی نیست) اداره می شود که شعارش این است: جنگ،صلح است/آزادی،بردگی است/نادانی،توانایی است.در ادامه داستان وینستون اسمیت که با افکار حزب مخالف است با همکاری معشوقه اش درگیر کارهای خراب کارانه ای علیه حزب میشود. اسمیت دسگیر میشود و تحت شکنجه و شستوشوی مغزی قرار میگرد و وقتی آزاد میشود یکی از عاشقان ناظر کبیر(رهبر حزب) است.

فیلم گیلیام هم، چنین داستان و فضایی دارد.دنیایی ماشینی که توسط یک نظام اداری مستبد اداره میشود.ماشین هایی که اشتباه میکنند.همانطور که در ابتدای فیلم میبینیم که یک مگس باعث اشتباه ماشین تایپ میشود و در نتیجه انسانی به اشتباه دستگیر میشود.یا آنجا که سم لاری از خواب بیدار میشود و ماشین ها برایش صبحانه ای غیر قابل خوردن درست میکنند.گیلیام با کمک اورول مرثیه ای سروده است بر پایان عشق و انسانیت.برزیل هشداری است برای ما تا مبادا کاری بکنیم که روزگارمان مانند ساکنین برزیل،شهر آرزوها،شود.

اما گناه ساکنان برزیل چیست که به این روز افتادند؟! شاید جواب را باید در کتابی که اورول چهارسال قبل از 1984 نوشته است؛قلعه حیوانات دنبال کنیم. در آن کتاب حیوانات مزرعه با آرمان هایی زیبا علیه انسان قیام میکنند و اداره مزرعه را بدست میگرند.اما در ادامه همین آرمان ها وسیله خوک ها(حکومت) میشود برای چپاول دیگر حیوانات.و گوسفندان بی فکر هم کورکورانه دنباله رو حکومت آرمانیشان هستند که حتی اعتراض به عملکرد صاحبان حکومت اعتراض به آرمان های قیام است.شاید مردم برزیل مانند گوسفند ها بودند.

در برزیل تری گیلیام قدرت زیبایی شناسی خود را با طراحی های معرکه اش به رخ میکشد. فاکتوری که در دیگر فیلمهایش مانند ((دوازده میمون)) یا ((تصورات دکتر پارناسوس)) هم به چشم می آید. این طراحی ها از صحنه و اشیا گرفته تا لباس ها نقش موثری در تعریف فضای برزیل بازی میکند.طراحی هایی که به تنهایی عاملی هستند که مرا ترغیب به دیدن این فیلم کنند. حالا به این ها اضافه کنید داستانی خوب،موسیقی ای زیبا و کارگردانی تری گیلیام ،از یک فیلم خوب دیگر چه میخواهید؟!!البته بازی خوب بازیگران فیلم را هم از قلم نیاندازیم تکنیک های خیلی زیادی بکار گرفته بودند بخصوص رابرت دنیرو کبیر نمره من به فیلم 9/10